एटीएम चलाउने तयारीमा सहकारीहरू

अनुमति दिन मिल्दैन : राष्ट्र बैंक

काठमाडौं, २१ पुस - बैंक तथा वित्तीय संस्थासँग प्रतिस्पर्धी सेवा दिँदै आएका बचत तथा ऋण तथा बहुद्देश्यीय सहकारी एटीएम (अटोमेटिक टेलर मेसिन) सञ्चालनको तयारीमा जुटेका छन् ।

ललितपुर पुल्चोकस्थित श्री लालीगुराँस बहुद्देश्यीय सहकारी र न्युरोडमा रहेको संकटा बचत तथा ऋण सहकारीले एटीएम मेसिन राख्न लागेका छन् । सहकारीले सदस्यको मागअनुसार आधुनिक सेवा दिन एटीएम सेवा सञ्चालन गर्न लागिएको उनीहरूले जनाएका छन् ।  

लालीगुराँस सहकारीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुरेन्द्र भण्डारीले तीन महिनाभित्र संस्थाको केन्द्रीय कार्यालय पुल्चोकमा एटीएम मेसिन राख्ने बताए । आफ्नै नेटवर्कभित्र मात्र चल्ने उक्त एटीएमबाट संस्थाका सदस्यले मात्र कारोबार गर्न मिल्ने उनको भनाइ छ । एटीएम सञ्चालन गर्ने व्यवस्थासहितको संस्थाको संशोधित विनियम सहकारी विभागले स्वीकृत गरेको उनले जनाए ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले अनुमति नदिएकाले एटीएम काउन्टर राख्ने योजना हाललाई स्थगित गरिएको संकटा सहकारीका प्रवन्ध सञ्चालक विन्देश्वर श्रेष्ठले बताए । “राष्ट्र बैंकले अनुमति नदिएसम्म आफ्नो सानो नेटवर्कभित्र मात्रै चलाएर प्रभावकारी हुँदैन ।” बैंक तथा वित्तीय संस्थाले प्रयोग गरेको एटीएम नेटवर्क प्रयोग गर्न राष्ट्र बैंकको अनुमति चाहिने भएकाले समस्या भएको उनको भनाइ छ ।

राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता भाष्करमणी ज्ञवालीले सिद्धान्ततः सहकारीले एटीएम सेवा सञ्चालन गर्न नमिल्ने बताए । “सहकारीले सदस्यबाट बचत संकलन गरी सदस्यमा नै ऋण लगानी गर्न पाउँछन्,” उनले भने, “यसभन्दा बढी सेवा सहकारीले दिन सक्दैनन् ।” हालसम्म एटीएम सञ्चालन गर्नु कुनै पनि सहकारीले अनुमति नमागेको जानकारी दिँदै उनले निवेदन आए पनि अनुमति दिन नमिल्ने स्पष्ट पारे ।

सहकारी विभागका कानुन अधिकृत कमलराज गौतमले सहकारीले एटीएम सञ्चालन गर्न राष्ट्र बैंकबाटै अनुमति लिनुपर्ने बताउँछन् । सहकारी ऐनले सहकारीलाई सदस्यबाट बचत संकलन र ऋण लगानी बाहेकका काम गर्न राष्ट्र बैकबाट अनुमति लिनुपर्ने व्यवस्था गरेकोले हालसम्म कुनै सहकारीलाई अनुमति नदिएको उनले जानकारी दिए ।

सहकारी ऐन २०४८ को  २०४८ को दफा २६ को उपदफा १ मा ‘सहकारी संस्था वा संघले आफ्ना सदस्यबाट बचत स्विकार गर्न र आफ्ना सदस्यलाई कर्जा दिन सकिने उल्लेख छ । दफा २ मा भने सदस्यबिच बचत तथा कर्जाको कारोबार बाहेकका बैंकिङ कारोबार गर्न नेपाल राष्ट्र बैंकको पूर्व स्वीकृति लिनुपर्ने व्यवस्था छ ।

पछिल्लो समयमा सहकारीको संख्यात्मक वृद्धिसँग आधुनिक सेवा दिँदै आएका छन् । हाल सहकारीले पैसा राख्न र झिक्न घरदैलो सेवाका साथै मोबाइल, इन्टरनेट बैंकिङजस्ता आधुनिक सेवा दिइरहेका छन् । यसैगरी बिजुली, पानी, मोबाइलको बिल तिर्ने सेवासमेत दिइरहेका छन् ।

विभागमा हाल २६ हजारभन्दा बढी सहकारी दर्ता छन् । तर, संख्यात्मक वृद्धिसँगै सहकारीको प्रभावकारी अनुगमन नहँुदा यस क्षेत्रमा विकृतिसमेत बढ्दै गएको छ ।