सहकारीको वित्तीय विवरण व्यवस्थित भएन

काठमाडौं, २२ असोज - सहकारी विभागले बचत तथा ऋण सहकारीबाट मासिक रूपमा  कारोबार विवरण लिन थालेको एक वर्ष बितिसक्दा पनि यसलाई व्यवस्थित गर्न सकेको छैन ।

विवरण व्यवस्थित नगर्दा सहकारीको विवरण डिभिजन सहकारी कार्यालयमा त्यत्तिकै थन्किएका छन् । सहकारीहरूको कारोबार पारदर्शी बनाउन र त्यसैका आधारमा अनुगमन गर्न भन्दै विभागले मासिक रूपमा विवरण पेस गर्न निर्देशन दिएको थियो । तर, विभागले त्यसको आधारमा सहकारीको अनुगमन र गल्ती गर्ने संस्थालाई कारवाही गर्न सकेको छैन ।

“सहकारीले पेस गरेका कारोबार विवरण कम्प्युटरमा इन्ट्री गरेर मात्र राखेका छौं”  डिभिजन सहकारी कार्यालय काठमाडौंका अधिकृत कृष्णप्रसाद शर्माले भने,  “पूर्वाधार र जनशक्ति नभएकाले विवरणको विश्लेषण गरी त्यसका आधारमा अनुगमन र कारबाही गर्न सकिएको छैन”

डिभिजन कार्यालयमा भौतिक पूर्वाधार र जनशक्ति नथपेसम्म विवरण व्यवस्थित गर्न नसकिने शर्माले बताए । विवरण बुझाउनेबित्तिकै संस्थाको विवरण सामान्य हेररे मौखिक निर्देशन दिने गरिएको उनले जानकारी दिए ।

विभागले गत माघदेखि बचत तथा ऋण कारोबार गर्ने सहकारीलाई वित्तीय विवरण पेस गर्न निर्देशन दिएको थियो, जसअनुसार करोडभन्दा बढी कारोबार भएका संस्थाले मासिक रूपमा र त्यसभन्दा कम भएका संस्थाले वार्षिक विवरण बुझाउनुपर्छ । विभागको निर्देशन अटेर गर्ने सहकारीलाई पनि कारवाही गरिएको छैन । हाल करिब ७० प्रतिशतले सहकारीले मात्र कारोबार विवरण बुझाए पनि बाँकी सहकारीलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउन नसकिएको विभागले जनाएको छ ।

सहकारी कार्यालयको अवस्था र जनशक्तिको विश्लेषण नगरी नेपाल राष्ट्र बैंकले काम थोपरेकाले समस्या भएको एक सहकारी अधिकृतले बताए । सहकारीका कर्मचारी र सहकारीकर्मीलाई पर्याप्त जानकारीसमेत नगराएकाले सहकारीबाट प्राप्त विवरण पूर्ण नभएको उनको भनाइ छ ।

“राष्ट्र बैंकको निर्देशनमा सहकारीको मासिक विवरण मागियो,” नाम उल्लेख नगर्ने सर्तमा उनले भने,  “यसलाई व्यवस्थित गर्न विभागको क्षमता बढाउनेतर्फ कसैको ध्यान गएन ।” डिभिजन सहकारी कार्यालयमा जनशक्ति र पूर्वाधार विस्तार नगरेसम्म अनुगमन प्रभावकारी हुन नसक्ने ठोकुवा उनले गरे । “चार्टर्ड एकाउन्टेन्टले बनाएको विवरण सहकारी कार्यालयका सुब्बासरहका निरीक्षक र खरिदारसरहका सहायक निरीक्षकले विश्लेषण गर्न सक्दैनन्” उनले भने,  

राष्ट्र बैंकको निर्देशनमा विभागले गत माघदेखि वित्तीय सहकारीलाई मासिक रूपमा विवरण बुझाउन निर्देशन दिएको थियो । सहकारीमा ठूलो कारोबार हुन थालेपछि केन्द्रीय बैंकले उनीहरूको कारोबारमा चासो देखाउँदै आएको छ । हाल राष्ट्र बैंकका उप निर्देशकसहितको विभागको टोलीले समेत ठूला कारोबार भएका सहकारीको सघन अनुगमन गरिरहेको छ ।

विभागका अनुसार हाल देशभर करिब २५ हजार सहकारी संस्था छन् । तीमध्ये बचत तथा ऋण सहकारीको संस्था करिब १२ हजार छ । तर, सहकारी संस्थाको अनुगमनका लागि विभाग अन्र्तगत २ सय ८५ कर्मचारी छन् ।